ADET SANCISI
Adet sancısı nedir
Adet sancısı, adet döneminde alt karın bölgesinde hissedilen kramp tarzındaki ağrılardır ve tıbbi olarak “dismenore” olarak adlandırılır.
Çoğu kadın bu ağrıları tecrübe eder. Ancak bazı kadınlar hafif düzeyde ağrı hissederken, bazıları için bu ağrılar günlük yaşamı etkileyecek veya işgücü kaybına neden olacak kadar şiddetli olabilir.
Adet sancısının nedenleri
Adet sancısına, rahim kasılmaları sırasında salgılanan prostaglandin adı verilen kimyasallar neden olur. Adet döneminde salgılanan prostaglandinler hem rahmin kasılmasına hem de rahmin kan damarlarını daraltarak rahmin iç tabakasının (endometrium) kanlanmasını azaltmak suretiyle endometriyal dokunun dökülmesini sağlar. Böyle kasılmalar ile rahim iç tabakasının dökülürken ağrıya da yol açabilir.
Adet sancısının tipleri
1 – Birincil adet sancısı (primer dismenore)
İlk adetle veya ilk adetten birkaç yıl sonra başlayıp her dönemde tekrar eden adet sancılarıdır.
Altta yatan bir hastalık ile herhangi bir bağlantısı yoktur.
2 – İkincil adet sancısı (sekonder dismenore)
Öncesinde adet sancısı olmayan bir kadının, klinik olarak belirlenebilen, altta yatan bir patoloji sebebiyle sonradan ortaya çıkan adet sancılarıdır.
Sekonder dismenoreye neden olan en sık durumlar; miyomlar, adenomiyozis ve endometriozis ve pelvik enfeksiyonlardır.
Belirtiler
• Karnın alt kısmı ve kasıklarda bazen bele ve bacaklara yayılan kramp şeklinde ağrı.
• Ağrıya bazen bulantı, baş ağrısı ve halsizlik eşlik edebilir.
• Salgılanan prostaglandinler barsak kasılmalarını da arttırabilceğinden ishal de eşlik edebilir.
Adet sancısını azaltmak için öneriler
• Ilık banyo yapmak veya alt karın bölgesine sıcak su torbası ile uygulama yapmak kasların gevşemesine yardımcı olur.
• Yatış pozisyonu: Bacakları karna çekip yan yatmak veya cenin pozisyonunu almak kasların gevşemesini sağlar.
• Hafif yürüyüşler, düşük tempolu egzersiz, yoga ve meditasyon, masaj gibi diğer stres azaltıcı teknikler.
• Diyet (lif içeriği yüksek, proteinden zengin, düşük yağlı beslenme)
• Kafein, alkol ve tuz ile şeker tüketiminin azaltılması.
• Magnezyum, Kalsiyum, D ve B6 vitamini.
• Omega 3
• Zencefil, tarçın, nane yağı
• Adaçayı, papatya, zencefil, rezene, tarçın, nane çayları
• Lavanta
Doktora ne zaman başvurmalısınız
Aşağıdaki durumların varlığında kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulması gerekmektedir.
• Ağrılar her ay şiddetli ve hayat kalitesini düşürecek şekilde tekrarlıyorsa,
• Gerekli önlemlerin alınmasına ve ağrı kesicilere rağmen ağrılar geçmiyorsa
• Adet sancılarına ek olarak anormal kanama ve diğer bulgular varsa
Tedavi seçenekleri
1 – Medikal tedavi:
• NSAİİ (non-streoidal antienflamatuar ilaçlar): Ağrıya neden olan prostaglandin seviyelerini azaltarak etki ederler. Bunlar arasında İbuprofen, Naproksen içeren ağrı kesiciler en sık kullanılanlar arasında yer almaktadır, ancak ağrı kesicilerin aşırı kullanımı mide rahatsızlıkları ve böbrek hasarına yol açabileceğinden mutlaka bir uzman önerisiyle kullanmak gerekir.
• Doğum kontrol hapları: Ağrı kesicilerle kontrol altına alınamayan adet sancılarında kullanılan başka bir medikal tedavi de doğum kontrol haplarıdır.
2 – Cerrahi tedavi:
Altta yatan nedene yönelik (miyom, endometriozis) gerekli cerrahi tedavi yapılır.
Sonuç
Adet sancıları yaygın bir durumdur, bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve takviyeler ile bu durumu önlemek mümkündür.
Ancak şiddetli veya yaşam kalitesini düşüren ağrılar bir sağlık sorununun habercisi olabilir.
Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanına başvurarak doğru tedavi ile bu sürecin yönetilmesi ve yaşam kalitenizin arttırılması mümkündür.