dış gebelik
Op. Dr. Meliz Onbaşıoğlu

DIŞ GEBELİK

Dış gebelik nedir?

  • Dış gebelik (ektopik gebelik), döllenmiş yumurtanın rahim boşluğu dışında herhangi bir yere yerleşip gelişmeye çalıştığı durumdur.
  • Genellikle tüplerde yerleşir ancak nadiren yumurtalıkta, karın boşluğunda veya rahim ağzında da oluşabilir.
  • Dış gebelik, erken farkedilip ve tedavi edilmezse hasta için hayati tehlikeye sebep olabilir.

 

Belirtileri nelerdir?

  • Adet gecikmesi.
  • Vajinal kanama veya lekelenme tarzında kanama.
  • Ağrı (genellikle alt karın ve kasıklarda ağrı olur).
  • Halsizlik, baş dönmesi, fenalık hissi (genellikle iç kanama sonucu kan kaybına bağlı oluşur).

 

Risk faktörleri nelerdir?

  • Daha önce dış gebelik geçirmiş olmak.
  • Tüplerde herhangi bir şekilde hasar olması (en sık klamidya ve gonore gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara bağlı gelişir).
  • Tüplerle ilgili ameliyat geçirmiş olmak (tüplerin bağlanıp tekrar açılması).
  • Rahim içi araç (spiral) kullanımı.
  • Endometriozis öyküsü.
  • Sigara kullanımı.

 

Tanısı nasıl konur?

  • Beta HCG denilen gebelik hormonunun kandaki düzeyi 1500’ün üzerine çıktığında vajinal ultrasonla, 6500’ün üzerine çıktığında ise karından ultrasonla, gebelik kesesinin rahim içerisinde görülmesi gerekmektedir.
  • Gebelik hormonunun bu değerlerin üzerine çıkmasına rağmen ultrasonda gebelik kesesinin rahim içerisinde görülmemesi, aksi ispat edilene kadar, dış gebelik anlamına gelir.
  • Sağlıklı bir gebelikte beta HCG, 48 saatte yani 2 günde bir yaklaşık 2 kat, en az %60 oranında artması gerekmektedir. Dış gebelikte kandaki beta HCG’nin sağlıklı yükselişi görülmeyebilir. Bu yüzden, tanı konulurken aralıklı olarak Beta HCG değerleri takip edilir.
  • Takip bazen hastanede yatışı gerektirebileceği gibi, bazen de ayaktan yapılabilir.

 

Dış gebelik nasıl tedavi edilir?

Dış gebelikte tedavi, gebelik haftası, Beta HCG düzeyi ve hastanın genel durumuna göre değişkenlik gösterir.

1-İlaç tedavisi

Metotraksat gibi ilaçlarla dış gebelik tedavisi yapılabilir.

İlaç uygulandıktan sonra, belirli aralıklarla Beta HCG düzeyi takip edilir, başarısızlık durumunda ilacın tekrarı veya ameliyat kararına geçilebilir.

2-Cerrahi tedavi

Tüplerdeki gebelik büyümüş veya tüpün yırtılma riski varsa veya tüp yırtılmışsa, açık veya kapalı (laparoskopik) ameliyatlar uygulanır. Tüp üzerine yapılan kesi ile gebeliğin alınabileceği gibi bazen tamamen problemin olduğu tüp de gebelikle birlikte çıkarılabilir.

3-Takip ve izlem

Dış gebeliklerin bir kısmı kendi kendine sonlanabilir. Bu durumu anlayabilmek için seri yapılan Beta HCG değerleri ile hasta takip edilir.

 

Dış gebelik önlenebilir mi?

Daha önce dış gebelik geçirmiş bir kişinin, sonraki gebeliğinde de dış gebelik riskinin artmış olması sebebiyle, takip eden gebeliklerinin erken döneminde doktora başvurması ve gerekirse kan Beta HCG değerleri ile yakın takip edilmesi gerekmektedir.

Daha önce dış gebelik geçirmemiş bir kişi için de aynı şeyler söz konusudur.

Her hamilenin, hamileliğin erken döneminde kadın doğum uzmanına başvurması, herhangi bir problem olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.