MİYOM
Miyom (genel kullanımıyla miyomlar), rahmin kas tabakasından köken alan iyi huylu tümörlerdir.
Sıklık
Miyomların kadınlar arasındaki sıklığı %20-25 olarak belirtilmektedir.
Hangi yaş gruplarında daha sık görülür
Miyomlar hormon (östrojen) duyarlı tümörlerdir. Bu nedenle üreme çağında daha sık görülürler.
Menopoz sonrasında büyüklüğünde ve sıklığında azalma görülür.
Kalıtımsal mı
Kalıtım, miyom gelişimine yatkınlıkta rol oynar.
Sınıflandırılması
Miyomlar yerleşim yerlerine ve büyüklüğüne göre sınıflandırılırlar.
-Subseröz miyomlar: Rahmin dışına doğru büyürler. Köken aldığı rahmin kas tabakasına bir sap aracılığı ile bağlanırsa saplı miyomlar olarak adlandırılırlar.
-İntramural miyomlar: Rahim duvarının içinde büyüyen miyomlardır
-Submükoz miyomlar: Rahmin en iç tabakası olan ve her ay adetle birlikte dökülüp yenilenen ayrıca gebeliğin de yerleştiği endometrium tabakasına komşudurlar ve bu tabakaya doğru büyürler.
-Servikal miyomlar: Rahim ağzından kaynaklı miyomlardır, nadir görülürler.
Belirtiler
Miyomu olan kadınların çoğunda herhangi bir belirti yoktur, genellikle muayene veya ultrason sırasında tesadüfen saptanırlar.
Ancak belirtisi olan hastalarda en sık görülen şikayetler:
- Kanama: Miyomlarda en sık görülen şikayet kanamadır. Adet kanama miktarının artması veya uzaması veya ara kanama şeklinde olabilir.
- Bası hissi: Miyomun yerine göre önde mesaneye bası yaparsa sık idrar yapma isteği, arkada barsaklara bası yaparsa kabızlığa sebep olabilir.
- Ağrı: Daha sıklıkla adetlerin ağrılı olmasına yol açabildiği gibi ilişki sırasında ağrıya ve düzensiz ağrıya da sebep olabilir.
- İnfertilite ve gebelik kaybı: Özellikle submuköz miyomlarda -diğer yerleşimlerdeki miyomlara göre- gebelik oranlarında azalma ile arasındaki bağlantı daha güçlüdür. Rahim iç boşluğunun bozulması hem sperm hareketlerini azaltabilir hem de gebeliğin yerleşimini bozabilir.
Tanı
- Muayene: Sıklıkla muayenede rahimde büyüme ve/veya sınırlarda düzensizlik saptanır
- Görüntüleme:
- Ultasonografi: Miyomlar, genellikle düzgün kenarlı, yuvarlak şekilli olarak ultrasonda kolayca saptanır
- Salin infüzyon sonografisi (SİS): Submukoz miyomları, yine rahmin iç tabakasına yerleşen poliplerden ayırt etmek için kullanılan bir yöntemdir.
- Manyetik Rezonans (MR) Görüntüleme: Anatominin bozulmasına bağlı olarak ultrasonografik görüntünün kısıtlandığı hastalarda gerekebilir.
Tedavi
- İzlem: Herhangi bir şikayete yol açmayan miyomlar yıllık muayenelerle tedavi edilmeden izlenebilir.
- İlaç tedavisi :
- Şikayeti olan kadınların bazıları ilaç tedavisini tercih edebilir.
- Miyomlar tipik olarak menopoz sonrası dönemde gerileme gösterdiğinden yaş olarak menopoza yakın kadınlarda bu döneme kadar şikayetlerin hafifletilmesi için ilaç tedavisi kullanılabilir.
- Bazen de ameliyat öncesi miyomu küçültüp cerrahinin risklerini azaltmak ve cerrahiyi kolaylaştırmak için GNRHa gibi enjeksiyonlar kullanılır.
Tedavide kullanılan ilaçlar
-
- Ağrı kesiciler (NSAİİ): Miyomu olup adet sancısı şikayeti olan hastalarda kullanılır.
- Doğum kontrol hapları: Miyomu olup adet sancısı ve yoğun/uzun süreli adet kanamaları olan kadınlarda kullanılır.
- GNRHa: Östrojen ve progesteronun miyom üzerindeki büyüme etkilerini baskılayarak miyomları küçültür. Menopoza yakın veya cerrahi öncesi seçilmiş olgularda yalnızca zaman kazandıran bir ajan olarak kullanılır. Önerilen tedavi süresi 3-6 ay arasıdır. Tedavinin kesilmesinden 8-10 hafta sonra etkisi kaybolur ve miyomlar tekrar büyür.
- Uterin arter embolizasyonu: Kasıktaki ana atardamarlardan kateter ile girilip rahmi besleyen damarlara ulaştıktan sonra damarları tıkayan partiküllerin yerleştirilmesidir. Angiografik bir yöntemdir. Rahmin kan akımı engellenir ve miyomu besleyen damarların kan akımında sağlanan azalma ile miyom küçülür.
- Miyomların sebep olduğu şikayetlerin azalmasında %80 etkilidir.
- Ayrıca cerrahi yöntemler ile kıyaslandığında hastanede daha kısa kalış süresi ve daha çabuk iyileşme sağlar.
- İşlem sonrası en sık görülen şikayetler ağrı, kramp, hafif ateş ve kırgınlıktır. Bunlar için ağrı kesiciler kullanılır.
- Uzun dönem sonuçlarında; 5 yıldan sonra vakaların bir kısmında işlem gerektiği görülmüştür.
- Cerrahi tedavi
- Rahmin çıkarılması (Histerektomi): Gebelik düşünmeyen hastalarda uygulanır.
- Vaginal yoldan, laparoskopik veya açık ameliyatla yapılabilir.
- Miyomun çıkarılması (Miyomektomi ): Çocuk isteği olan veya rahmin alınmasını istemeyen hastalarda uygulanır.
- Laparoskopik, Histereskopik veya açık ameliyat teknikleri ile yapılabilir.
Rahim çıkarılması ile miyomun çıkarılması karşılaştırıldığında; karın içi yapışıklık ve miyomun tekrarlama riski, miyom çıkarılmasında çok daha sıktır.
Miyom çıkarılması sonrası miyomun tekrarlama riski %40-50’dir.