VAJİNAL DOĞUM

Vajinal doğum, doğal bir doğum şeklidir ve genellikle üç ana aşamada gerçekleşir: doğumun başlaması, ilerlemesi ve sonlanması. Bu süreç her kadında farklılık gösterebilir; ancak evreler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Doğumun 1. Evresi: Rahim kasılmaları ile birlikte rahim ağzı doğuma hazırlanır. Rahim ağzının tam açık olmasına kadar geçen süre doğumun birinci evresidir.

Doğumun 2. Evresi: Rahim ağzının tam açık olmasından sonra bebeğin doğumu ile tamamlanan evredir.

Doğumun 3. Evresi: Plasentanın doğumunu kapsayan evredir. Bebek doğduktan sonra genellikle 5-30 dakika içinde plasenta dışarı atılır. Hafif kasılmalar devam edebilir.

 

Doğumun başlangıç belirtileri:

Düzensiz Kasılmalar (Braxton Hicks): Başlangıçta düzensiz ve ağrısız olabilir.

Gerçek doğum kasılmaları düzenlidir, giderek sıklaşır ve şiddetlenir.

Doğum yaklaştığında kasılmalar yaklaşık 2-5 dakikada bir gelir ve 60-90 saniye sürer.

Nişan Gelmesi: Rahim ağzını kapatan mukus tıkacının çıkması sonucu vajinal akıntıda artış. Her zaman doğumun hemen başlayacağı anlamına gelmez.

Amniyon Sıvısının Gelmesi (Su Gelmesi): Bebeğin içinde bulunduğu kesenin yırtılması ile berrak ve ılık bir sıvının vajinadan gelmesi.

Bel ve Kasık Ağrıları: Kasılmalarla birlikte özellikle belde baskı hissi ve kasıklarda ağrı hissedilir.

Hafif Kanama: Nişan ile birlikte hafif pembemsi kanama görülebilir.

Rahim ağzı açılırken yine miktarı az kanama görülebilir.

 

Epizyotomi

Epizyotomi nedir?

Epizyotomi, vajinal doğum sırasında perine (vajina ve anüs arasındaki doku) bölgesinde yapılan cerrahi bir kesidir.

Bu prosedür, bebeğin doğumunu kolaylaştırmak ve perinenin kontrolsüz bir şekilde yırtılmasını önlemek amacıyla uygulanır.

Epizyotomi neden yapılır?

Epizyotomi, her doğumda rutin olarak yapılmaz. Ancak aşağıdaki gibi bazı durumlarda annenin veya bebeğin sağlığını korumak için gerekli olabilir:

1-Bebeğin Doğum Kanalında Sıkışması: Bebeğin başı veya omuzları doğum kanalından kolayca geçemediğinde.

2-Annenin Yorgunluğu veya Zayıf Kasılmalar: Anne yeterince güçlü itme yapamıyorsa doğum süresini kısaltmak için.

3-Bebeğin Kalp Atışlarında Sorun: Bebeğin kalp atışlarında düşüş olması durumunda doğumu hızlandırmak için.

4-Kontrolsüz Yırtık Riskini Azaltma: Vajinal dokularda ciddi ve düzensiz yırtık oluşumunu önlemek amacıyla.

Epizyotomi nasıl yapılır?

1.Hazırlık: İşlem genellikle lokal anestezi altında yapılır. Ancak epidural anestezi uygulanmışsa ekstra anestezi gerekmez.

2.Kesinin Yapılması: Doktor, steril bir makas kullanarak kontrollü bir kesim yapar.

3.Doğum: Bebek doğduktan sonra kesilen doku dikilir. Emilebilir dikişler kullanıldığından dikişlerin alınmasına gerek yoktur.

Epizyotomi Sonrası İyileşme Süreci

• Ağrı ve Şişlik: İlk birkaç gün hafif ağrı ve hassasiyet hissedilebilir.
• Hijyen: Bölgeyi temiz tutmak enfeksiyonu önler.
• Soğuk Kompres: Şişliği azaltmaya yardımcı olur.
• Ağrı Kesiciler: Doktor tarafından reçete edilebilir.
• Dikişlerin Erimesi: Genellikle 4-6 hafta içinde gerçekleşir.
• Normal Aktivitelere Dönüş: İyileşme süreci kişiden kişiye değişmekle birlikte hastalar çok kısa sürede günlük aktivitelerine geri dönebilirler.

Epizyotomi Yapılmadan Doğum Mümkün mü?

Evet, epizyotomi genellikle zorunlu bir işlem değildir. Vajinal dokuların esnemesine yardımcı olmak için doğum öncesi perine masajı gibi yöntemler kullanılabilir. Ancak epizyotomi, bazı durumlarda annenin ve bebeğin sağlığı için gerekli olabilir.

 

Doğumda Göbek Kordonunun Kesilme Zamanı

Göbek kordonunun kesilmesi, doğum sürecinin önemli bir parçasıdır. Doğumdan hemen sonra kordonun ne zaman kesileceği, bebeğin ve annenin sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir.

Göbek Kordonunun Kesilmesi için Yaklaşımlar

Erken kordon kesimi: Göbek kordonu, doğumdan hemen sonra, genellikle ilk 15-30 saniye içinde kesilir.

Geç Kordon Kesimi : Kordonun kesilmesi, genellikle doğumdan sonra 1-3 dakika beklenerek yapılır.

Bazı durumlarda, kordonun pulsasyonu(kan akışı) tamamen durana kadar beklenir.

Geç Kordon Kesiminin Faydaları

Artan Kan Hacmi: Plasentadan bebeğe daha fazla kan geçişi sağlar, bu da bebeğin toplam kan hacmini artırır.

Daha Fazla Demir Deposu: Bebeğin demir seviyelerini yükselterek demir eksikliğine bağlı anemiyi önlemeye yardımcı olur.

Göbek Kordonu Kesilmesinin Kararını Etkileyen Durumlar

Bebeğin Durumu: Solunum veya dolaşım problemleri olan bebeklerde kordonun erken kesilmesi gerekebilir.

Anne Sağlığı: Annede aşırı kanama veya diğer tıbbi komplikasyonlar varsa, doğum ekibi süreci hızlandırabilir.

Doğum Şekli: Vajinal doğumlarda genellikle geç kesim tercih edilir. Ancak acil sezaryen gibi durumlarda erken kesim yapılabilir.

Sonuç

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve birçok tıbbi rehber, göbek kordonunun kesilmesinde en az 1 dakika beklenmesini ve mümkünse geç kesim yapılmasını önermektedir. Bu konuda doğum ekibinizle önceden konuşarak bebeğiniz için en iyi yaklaşımı belirleyebilirsiniz.

 

Doğumda ten tene temas

Ten tene temas, bebeğin doğumdan hemen sonra çıplak halde annenin çıplak göğsüne yerleştirilmesidir. Bu uygulama, vajinal doğum veya sezaryen fark etmeksizin, bebeğin doğumdan sonraki ilk anlarında sağlık ve bağlanma açısından birçok fayda sağlar.

Bebek İçin Faydaları

• Vücut Isısının Düzenlenmesi: Annenin göğsü, bebeğin vücut ısısını ideal seviyede tutar.
• Anneyle temas eden bebekler daha az ağlar, bu da onların sakinleşmesine ve rahatlamasına yardımcı olur.
• Bebek, annenin kokusunu alarak memeyi kolayca bulur ve emzirme süreci daha doğal başlar.

Anne İçin Faydaları

• Anne ve bebek arasında güçlü bir duygusal bağ oluşur. Bu bağ, doğum sonrası depresyon riskini azaltabilir.
• Oksitosin hormonu salınımını artırarak süt üretimini destekler ve rahmin toparlanmasına yardımcı olur.
• Anneyle ten tene temas, annenin doğum sonrası stres ve kaygı seviyelerini düşürebilir.

Ten Tene Temasın Uygulanması

• Bebek doğar doğmaz, göbek kordonu kesildikten sonra, annenin çıplak göğsüne yerleştirilir.
• Bebeğin üzeri sıcak bir battaniye veya havluyla örtülerek ısısı korunur.
• Bazı durumlarda (örneğin prematüre doğum, tıbbi müdahaleler) anne ile temas mümkün olmayabilir. Bu durumda bebek stabil hale geldikten sonra ten tene temas yapılabilir.

Sonuç

Ten tene temas, hem fiziksel hem de duygusal açıdan anne ve bebek için hayati öneme sahiptir.

Bebeklerin yaşamlarının ilk anlarındaki bu uygulama, onların sağlıklarını desteklerken, anne-bebek bağını da güçlendirir.

Doğum planınıza ten tene teması eklemek için sağlık ekibinizle önceden konuşmanız faydalı olacaktır.

 

Kordon kanı saklanması

Kordon kanı, doğumdan sonra bebeğin göbek kordonunda ve plasentasında kalan kandır. Bu kan, hematopoetik kök hücreler bakımından zengindir.

Kök hücreler, vücutta kan hücreleri ve bağışıklık sistemi hücrelerini oluşturabilen özel hücrelerdir.

Kordon kanının saklanması, gelecekte tedavi edici amaçlarla kullanılabilmesi için yapılan bir uygulamadır.

Kordon Kanı Saklamanın Faydaları

1.Kök Hücre Tedavilerinde Kullanım: Kordon kanındaki kök hücreler, kan ve bağışıklık sistemi hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Örneğin; Lösemi, lenfoma gibi kanser türleri.

2.Daha Düşük Nakil Reddetme Riski: Kordon kanı, kemik iliğinden alınan kök hücrelere kıyasla nakil sırasında daha düşük bir reddedilme riski taşır. Aynı bireyden alınan kordon kanı ise tamamen uyumludur.

3.Aile Üyelerine Uyumluluk Olasılığı: Kordon kanı yalnızca bebeğin değil, genetik benzerlik nedeniyle kardeşlerin ve aile üyelerinin tedavisinde de kullanılabilir.

4.Saklama Süresinin Uzunluğu: Kordon kanı, özel bankalarda dondurularak yıllarca saklanabilir ve ihtiyaç duyulduğunda kullanılabilir.

5.Gelecekteki Tıbbi Gelişmeler: Kök hücrelerin, diyabet, serebral palsi, Parkinson gibi hastalıkların tedavisinde de kullanılma potansiyeli bulunmaktadır. Bilimsel araştırmalar, bu konuda hızla ilerlemektedir.

Kordon Kanı Saklama Süreci

1.Toplama: Göbek kordonu kesildikten hemen sonra, özel bir kit kullanılarak kordon kanı alınır. Bu işlem, hem anne hem de bebek için ağrısız ve güvenlidir.

2.İşleme: Kordon kanı, laboratuvarlarda işlenir ve kök hücreler ayrıştırılır.

3.Dondurma ve saklama: İşlenmiş kök hücreler, çok düşük sıcaklıklarda dondurulur ve uzun süre saklanır.

Kordon Kanı Bankaları

Aileler, bebeklerinin kordon kanını özel bir banka ile saklama hizmeti alabilir. Bu hizmet ücretlidir ve kordon kanı yalnızca aile için saklanır.

Sonuç

Kordon kanı saklama, gelecekte tıbbi tedavilerde kullanılabilecek değerli bir kaynak sağlar. Ailelerin bu kararı verirken avantajlar, maliyet ve potansiyel kullanım olasılıklarını dikkatlice değerlendirmesi önemlidir.

 

Doğum ekibi nedir? Önemli midir?

Doğum süreci, hem fiziksel hem de duygusal açıdan anne ve bebek için hayati bir dönemdir.

Bu süreçte, doğum ekibinin doğru bir şekilde organize edilmesi ve profesyonel destek sunması, güvenli ve sağlıklı bir doğum için kritik bir rol oynar.

Doğum ekibi kimlerden oluşur?

1. Kadın Doğum Uzmanı:

• Anne ve bebeğin doğum öncesi, doğum sırası ve sonrası süreçlerini takip eder.
• Doğum sırasında komplikasyonları yönetir (örneğin sezaryen gerektiğinde cerrahi müdahale yapar).
• Doğumun genel sorumluluğunu üstlenir ve doğum ekibini koordine eder.

2.Ebe:

• Doğum sürecini yakından takip eder ve annenin ihtiyaçlarına destek sağlar.
• Vajinal doğumu yönetebilir (düşük riskli durumlarda).
• Anneye doğum sancıları sırasında fiziksel ve duygusal destek verir.
• Doğum sonrası anne ve bebek bakımında yardımcı olur.

3.Anestezi uzmanı:

• Epidural anestezi gibi ağrı yönetimi yöntemlerini uygular.
• Acil durumlarda genel anestezi sağlar.

4.Çocuk doktoru veya yenidoğan uzmanı:

• Bebek doğar doğmaz ilk muayenesini yapar.
• Solunum sıkıntısı, prematüre doğum gibi durumlarda hızlı müdahale eder.

5.Doula veya aile üyesi (Duygusal Destek):

• Anneye fiziksel ve duygusal destek sağlar.
• Doğum öncesi ve sırasında annenin isteklerini destekleyen bir rehber rolü oynar.

Doğum Ekibinin Önemi

1.Anne ve Bebek Güvenliği:

• Uzman bir ekip, doğum sırasında oluşabilecek komplikasyonlara hızlı ve etkili müdahale eder.
• Anne ve bebeğin sağlık durumunu düzenli olarak izler.

2.Doğum Sürecinin Kolaylaştırılması:

• Anneye rehberlik ederek doğumun daha rahat ve bilinçli bir şekilde gerçekleşmesine yardımcı olur.
• Ağrı yönetimi ve doğru pozisyonlar konusunda önerilerde bulunur.

3.Fiziksel ve Duygusal Destek:

• Annenin kendini güvende hissetmesi için destek sağlar.
• Doğum sırasında stresin azalmasına yardımcı olur ve annenin ihtiyaçlarına göre hareket eder.

4.Bilgi ve Eğitim:

• Anneye doğum öncesinde bilgilendirme yapar.
• Doğum sonrası bakım, emzirme ve yenidoğan bakımı konusunda öneriler sunar.

5.Kişiselleştirilmiş Doğum Planı:

• Anne adayının doğum tercihlerini dikkate alarak bir plan oluşturur (örneğin epidural, doğal doğum vb.).

Sonuç

Doğum ekibi, annenin ve bebeğin sağlığı, güvenliği ve memnuniyeti için vazgeçilmez bir role sahiptir.

Annenin doğum öncesinde ekibini tanıması, güven duyması ve ihtiyaçlarını paylaşması, doğum sürecini daha rahat ve keyifli hale getirebilir.

 

Doğumda Epidural Anestezi

Epidural anestezi, doğum sırasında ağrıyı hafifletmek için kullanılan yaygın bir ağrı azaltıcı yöntemdir.

Bu teknik, bel bölgesine yapılan bir enjeksiyonla çalışır ve annenin bilinçli kalmasını sağlarken, belden aşağısındaki ağrıyı etkili bir şekilde bloke eder.

Epidural Anestezinin Uygulama Süreci

• Anne sırtını kıvırarak oturur ya da yan yatar. Bu pozisyon omurganın daha net görünmesini sağlar.
• Uygulama bölgesi antiseptik ile temizlenir.
• Önce küçük bir iğneyle cilt uyuşturulur.
• Bel omurlarının arasına ince bir iğne yerleştirilir ve bu iğne aracılığıyla bir kateter (ince tüp) epidural boşluğa yerleştirilir.
• İğne çıkarılır ve kateter sabitlenir.
• Epidural kateterden anestezik ilaç verilir. Ağrı hafiflemeye genellikle 10-20 dakika içinde başlar.

Epidural Anestezinin Faydaları

• Ağrı Yönetimi: Doğum sancısını büyük ölçüde azaltır, böylece anne daha rahat bir doğum süreci yaşayabilir.
• Bilinçli Kalma: Annenin doğum sırasında uyanık ve aktif kalmasını sağlar.
• Uzun süreli etki: Kateter yoluyla sürekli ilaç verilebilir, böylece etkisi doğum süresince devam eder.
• Doğuma odaklanma: Ağrı azaldığı için anne, doğum sürecine daha fazla odaklanabilir.

Epidural Anestezinin Riskleri ve Dezavantajları

Doğum süresinin uzaması: Bazı durumlarda, annenin itme yeteneği azalabilir ve doğum süreci uzayabilir.

Yan etkiler: Hafif kaşıntı, bulantı veya idrar yapmada zorlanma gibi yan etkiler görülebilir.

Tam ağrı kontrolu sağlanamaması: Bazen epidural anestezi, tek taraflı veya yetersiz etki gösterebilir.

Sonuç

Epidural anestezi, doğum ağrısını hafifletmek için güvenli ve etkili bir yöntemdir.

Her doğumda rutin olarak uygulanması gereken bir prosedür olmayıp hastanın ihtiyacına göre karar verilmelidir.

Ancak, her tıbbi prosedürde olduğu gibi faydaları ve olası riskleri değerlendirilmelidir.

 

Doğumdan sonra hastanede kaç gün kalınır ?

Vajinal doğum yapan anneler, bir problem olmadığı sürece genellikle doğumdan 24 saat sonra taburcu edilirler.