VAJİNAL ENFEKSİYONLAR

Normal vajinal flora nedir

Üreme çağındaki kadınların normal vajinal florasında 6-9 farklı bakteri mevcuttur.

Bu vajinal ekosistem içerisinde bulunan laktobasil türündeki bakteriler östrojenin etkisiyle artan glikojeni kullanıp laktik asit ve hidrojen peroksit gibi maddeler salgılayarak tipik olarak vajinal pH’yı 4-4,5 arasında yani asidik tutarlar.

Böylece 37 derece sıcaklığa sahip, kapalı bir ortam olan vajinada buraya yerleşmek isteyen mikroorganizmalara engel bir ortam oluşmuş olur.

Vajinal florayı /ekosistemi neler bozar

Antibiyotik kullanımı: Laktobasillerin kaybına sebep olup fırsatçı mantar enfeksiyonlarına sebep olur.

Adet dönemi: Kan, fırsatçı bakteriler için çok iyi bir kültür ortamı oluşturur.

Gebelik: Yüksek östrojene bağlı olarak vagina epitelindeki glikoz miktarı artışı sonucunda mantar enfeksiyonu artar.

Menopoz: Azalan östrojene bağlı olarak glikojen de azalır ve sonuçta vajinal pH’nın asidik ortamda kalmasını sağlayan maddenin azalmasına neden olur.

Uzun süre küvette veya kaplıcada sıcak suyun içinde kalmak

Cinsel aktivite: Tipi ve sıklığı önemlidir. Kadın eğer korunmasız anal seks yapıyorsa, seks oyuncakları kullanıyorsa, kısa zamanda çok sık ilişkide bulunuyorsa bu tür cinsel davranışlar enfeksiyon oluşmasına neden olabilir.

Vajinal enfeksiyon çeşitleri

Bakteriyel vaginosis

Tüm akıntıların %40-50’sini oluşturur.

Etken Gardnerella vajinalis’tir

Ortaya çıkmasının esas sebebi vajinal ekosistemin bozulmasıdır.

Gebelerde erken doğum ve erken suların gelmesi riskini arttırır.

Kötü kokulu vajinal akıntı görülür.

Adet ve cinsel ilişkiden sonra balık kokusu tipiktir.

Salinle hazırlanan ıslak preparatta clue cell görülmesi tanı koydurucudur.

Tedavisinde ağızdan veya lokal antibiyotikler kullanılır.

Eş tedavisine gerek yoktur.

Kandida enfeksiyonu

Bu enfeksiyonların %90 sebebi Candida albicans’tır

Gebelik, diabet, obezite, antibiyotik kullanımı, sıkı giysiler, sentetik çamaşır kullanımı gibi vajinal bölgeyi ılık ve nemli tutan uygulamalar yatkınlığı arttırır.

Mantarlar tipik olarak östrojenli dokuya gereksinim duyduğundan üreme çağında daha sık görülür.

En sık şikayet kaşıntıdır, yanma, idrar yaparken ve ilişki sırasında ağrı da oldukça sıktır.

Tipik olarak çökelek veya peynir şeklindeki koyu kıvamlı, kokusuz akıntıya sebep olur.

Cinsel yolla bulaşan hastalık olmadığı için partner tedavisi gerekmez.

Tedavide ağızdan veya lokal olarak uygulanabilen mantar ilaçları kullanılır.

Bu tedavilerle yüksek oranda iyileşme sağlanır ancak hastaların %20-30’unda tedaviden 1 ay sonra enfeksiyon tekrarlar. Bu durumda mantar ilaçları ile tedavi 6 ay gibi uzun süre devam ettirilir.

Glabrata tipi ise tüm mantar ilaçlarına dirençli olup vajinal borik asit ile tedavi edilirler.

Trikomonas vajiniti

Trikomonas vajiniti cinsel yolla bulaşan protozoa’dır ancak ortak kullanılan eşyalarla da bulaşabilir.

Pelvik inflamatuar hastalık, endometrit, infertilite, dış gebelik, erken doğum ile ilişkilidir.

Akıntı; bol miktarda, kötü kokulu, köpüklü, rengi sarı yeşilden griye kadar değişir.

Vajna üst kısım ve rahim ağzında kızarıklığa sebep olur.

Tanı akıntının mikroskobik muayenesi ile konur.

Tedavide antibiyotikler kullanılır

Eş tedavisi gereklidir.

Trikomonas tanısı alan kadınlar diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar için de taranmalıdır.

Atrofik Vajinit

Azalmış östrojen seviyelerine bağlı olarak vajina epitelinin atrofisidir.

Menopoz sonrası ve puberte öncesi dönemde daha yaygın olmakla birlikte doğum sonrası dönemde emzirmeyle birlikte yükselen prolaktin hormonunun östrojen ve progesteronu baskılaması sonucu da görülür.

Meme kanseri hastalarının tedavisinde kullanılan Tamoxifen ve aromataz inhibitörleri de anti-östrojen olmaları nedeniyle bu kişilerde de atrofik vajinit görülür.

Östrojen, vajinanın normal yapısını belirlemede çok önemli bir rol oynamakta ve östrojen seviyeleri azaldığında hücresel glikojendeki kayıp laktik asit kaybı ile sonuçlanır. Dolayısıyla normalde asidik olan vajen pH’sı yükselir, vajen epiteli incelir, bağ dokuda elastisite kaybı oluşur. Bu da vajinanın kısalması ve daralmasıyla sonuçlanır.

Üriner sistem de etkilenebilir ve atrofik değişiklikler sergileyebilir.

Azalmış vajinal akıntı, kuruluk, kaşıntı, yanma, ilişki sırasında ağrı şikayetleri görülür.

Ayrıca sık idrara çıkma, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları ve idrar kaçırma da üriner şikayetler arasındadır.

Östrojenin olmadığı ortamda diğer vajinal enfeksiyona sebep olan mikroorganizmalar da vajinite sebep olabilir.

Tedavide vajinanın restorasyonunu sağlamak için lokal veya ağızdan östrojen tedavisi verilir.